Madenler etkin denetlenemiyor –
Sayıştay’ın MAPEG’e ilişkin hazırladığı 2024 yılı denetim raporuna göre, madenlerde denetimin gereklerine uygun yapılmaması ve insan kaynağının yetersiz olması nedeniyle denetim faaliyetlerinde sorunlar ortaya çıktı.
2024 yılında toplam 9 bin 297 ruhsat sahasında denetim gerçekleştirildiğine değinilen raporda, denetimlerin 271 teknik personel ve 139 “mali uzman yerine” Ankara’dan yapılan geçici görevlendirmeler ile yapıldığı belirtildi. Sayıştay, MAPEG’de mali denetimde uzmanlaşmış personel bulunmadığına ve denetim için görevlendirilen personelin denetim görevi dışında görevleri de bulunduğuna dikkati çekti.
3213 Sayılı Maden Kanunu ile madencilik faaliyetlerinin kontrol ve denetimini yapmak, teknik ve mali konuları yerinde incelemek ve mevzuat hükümlerine aykırı faaliyetlere idari para cezası uygulama görevleri, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün (MAPEG) görev alanında bulunuyor. Madencilik faaliyetlerinin teknik ve mali olarak iki kısımda denetlenmesinin ifade edildiği raporda, denetimin gereklerine uygun olmaması ve insan kaynağının yetersiz olması nedeniyle denetim faaliyetlerinde sorunlar ortaya çıktığı tespiti yer aldı.
“Hem denetim yapıyor hem başka işte çalışıyor”
MAPEG’in 2024 yılında toplam 9 bin 297 ruhsat sahasında denetim yaptığı vurgulanan raporda, söz konusu denetimlerin 271 teknik personel ve 139 “mali uzman yerine” Ankara’dan yapılan geçici görevlendirmeler ile yapıldığı kayıtlara geçirildi. Raporda, “Yapılan denetimler için ayrıca bir denetim personeli çalıştırılmamakta olup kurumun diğer işlerinde çalışmakta olan personel görevlendirme ile denetim faaliyetinde bulunmaktadır. Yani denetim için görevlendirilen personelin denetim görevi dışında görevleri de bulunmaktadır” tespitine yer verildi.
“Etkin denetim mümkün değil”
Nefes’ten Nisanur Yıldırım’ın haberine göre, raporda personellerin görevlendirme sürelerinin çoğunlukla, gidiş ve dönüş yol dahil, 3-7 gün arasında değiştiği ve her bir görevlendirmede ortalama 4,5 ruhsat denetlendiği bilgisi yer aldı. Raporda, en fazla görevlendirmesi bulunan 109 kişinin ortalama görevlendirme sayısının 30 olduğu dikkati çekti. Sayıştay, madencilik faaliyetlerinin hassasiyeti, çeşitliliği, iş yoğunluğu, karmaşıklığı, dinamikliği nedeniyle görevlendirme sürelerinin yeterli olmayacağı ve mevcut denetim süreleri ile etkin bir denetim yürütülmesinin mümkün olmayacağı uyarısında bulundu.
Mali uzman yok
Ayrıca Sayıştay, MAPEG’de mali denetimde uzmanlaşmış personel bulunmadığını, kurumda diğer işlerde çalışan memurların mali uzman yerine görevlendirildiğini tespit etti. Bu nedenle, MAPEG tarafından gerçekleştirilen denetimler sonucunda uygulanan idari para cezalarına ilişkin çok sayıda dava ile MAPEG’in karşı karşıya olduğu bilgisine yer verildi.