Japonya’da yeni bina yönetmeliğinde enerji dönüşümü: Tokyo ve Kawasaki Örneği

Japonya, 2050 yılına kadar karbon nötrlüğe ulaşma hedefi doğrultusunda yeni binalarda güneş paneli kurulumunu zorunlu hale getiriyor. ICLEI Japan tarafından yayımlanan “Sustainable Energy in Action” başlıklı rapora göre, Tokyo ve Kawasaki şehirleri, bina kaynaklı karbon emisyonlarını azaltmak amacıyla güneş enerjisini yerel düzeyde zorunlu hale getiren yeni düzenlemeleri yürürlüğe koydu.

Japonya hükümeti, 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını 2013 seviyelerine kıyasla yüzde 46 oranında azaltmayı, 2050 itibarıyla ise tamamen karbon nötr hale gelmeyi hedefliyor. Bu hedeflere ulaşmak için özellikle bina sektörüne odaklanılmış durumda.

Ülke genelinde enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 30’u bina kaynaklı olduğu için, yeni yasa ile bu alanda enerji verimliliği standartları güçlendirildi. Nisan 2025’te yürürlüğe giren revize edilmiş “Bina Enerji Koruma Kanunu” (Building Energy Conservation Act), yeni binalarda yüksek yalıtım standartları, enerji tasarruflu tasarımlar ve yenilenebilir enerji sistemlerini zorunlu hale getiriyor.

Tokyo: Küçük binalarda güneş paneli kurulumu zorunlu

Tokyo Metropol Yönetimi, Japonya’da güneş paneli zorunluluğu getiren ilk yerel yönetim oldu. Uygulama, toplam kullanım alanı 2 bin metrekareden az olan yeni konut ve ticari binaları kapsıyor. Bu düzenleme, bireysel ev sahiplerinden ziyade büyük inşaat firmaları ve konut üreticilerini hedef alıyor.

Tokyo yönetimi, yılda yaklaşık 20 bin metrekarelik yeni konut alanının bu zorunluluk kapsamında inşa edileceğini öngörüyor. Kararın, 2050 yılına kadar “Sıfır Emisyon Tokyo” (Zero Emission Tokyo) hedefinin en önemli yapı taşlarından biri olduğu belirtiliyor.

Tokyo Valiliği yetkilileri, zorunluluğun yalnızca karbon emisyonlarını azaltmakla kalmayacağını, aynı zamanda şehirde enerji maliyetlerini düşürerek daha dayanıklı bir enerji sistemi kurulmasına katkı sağlayacağını vurguluyor.

Kawasaki: Teşviklerle desteklenen yeni uygulama

Tokyo’nun ardından Kawasaki Belediyesi de Nisan 2025 itibarıyla güneş paneli zorunluluğunu yürürlüğe koydu. Benzer biçimde 2 bin metrekareden küçük yeni binalar, güneş enerjisi sistemi kurmakla yükümlü olacak.

Kawasaki yönetimi, uygulamayı desteklemek amacıyla 2025 mali yılı için yaklaşık 800 milyon Japon yeni (yaklaşık 5 milyon dolar) tutarında bir teşvik bütçesi ayırdı. Bu fon, güneş paneli kurulum maliyetlerini düşürmeyi ve küçük üreticilerin sisteme uyumunu kolaylaştırmayı amaçlıyor.

Düzenleme, kentin “Küresel Isınmayla Mücadele Temel Planı” (Kawasaki City Basic Plan for the Promotion of Global Warming Countermeasures) kapsamındaki beş ana projenin (“Five Major Projects”) biri olarak tanımlanıyor.

Fırsatlar ve Zorluklar

Fırsatlar:

• Güneş paneli zorunluluğu, binaların yaşam döngüsü boyunca enerji maliyetlerini düşürerek ekonomik fayda yaratıyor.
• Yenilenebilir enerji sistemlerinin yaygınlaşması, şehirlerin enerji arz güvenliğini güçlendiriyor.
• Yerel yönetimlerin bu tür adımları, ulusal karbon nötrlüğü stratejileriyle uyumlu politik sinyaller vererek özel sektörün dönüşümünü hızlandırıyor.

Zorluklar:

• İnşaat sektörü, özellikle küçük ve orta ölçekli üreticiler, teknoloji ve maliyet açısından uyum sürecinde zorluk yaşayabiliyor.
• Güneş paneli kurulumu, bazı bölgelerde gölgelenme, yönlenme ve iklim koşulları nedeniyle teknik verimlilik sınırlamalarına maruz kalabiliyor.
• Denetim ve uygulama süreçlerinin sürdürülebilirliği, yerel yönetimlerin idari kapasitesine bağlı olacak.

ICLEI Japan’ın değerlendirmesine göre, Tokyo ve Kawasaki’nin uygulamaları Japonya’da yerel düzeyde enerji dönüşümünün öncüsü niteliğinde. Güneş paneli zorunluluğunun, kısa vadede Osaka, Nagoya ve Yokohama gibi diğer büyük şehirlerde de benimsenmesi bekleniyor.

Raporda ayrıca, bu yaklaşımın Avrupa ve Asya’daki diğer şehirler için örnek oluşturabileceği, yerel yönetimlerin iklim hedeflerine ulaşmada kritik rol oynayabileceği vurgulanıyor.