Isı pompaları, Avrupa’da hava kirliliğini azaltmada kilit rol üstleniyor
EHPA’nın yayımladığı analiz, ısı pompalarının özellikle azot oksit (NOₓ) ve ince partikül madde (PM2,5) emisyonlarını büyük ölçüde azaltma potansiyeline sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Derneğe göre, doğalgazla çalışan bir kazan sisteminin ısı pompası ile değiştirilmesi hâlinde NOₓ emisyonlarında yaklaşık yüzde 75 oranında azalma sağlanabiliyor. Odunla çalışan bir sobadan ısı pompasına geçişte ise PM2,5 emisyonlarının yüzde 99’a kadar düşebileceği belirtiliyor. Bu veriler, özellikle yoğun ısınma kaynaklı hava kirliliğinin yaşandığı kentlerde ısı pompalarının hava kalitesi üzerinde belirgin iyileştirici etkiler oluşturduğunu gösteriyor.
Avrupa genelinde hâlihazırda 23,2 milyon ısı pompası kullanımda bulunuyor. EHPA, bu sistemlerin yıllık bazda hava kirliliğine bağlı ekonomik yükü yaklaşık 3,5 milyar avro azalttığını tahmin ediyor. Ancak 2024 yılında ısı pompası satışları bir önceki yıla kıyasla yüzde 22 geriledi. 2025’in ilk yarısında yaşanan yüzde 9’luk artış ise sınırlı bir toparlanmaya işaret ediyor. Dernek, 2030 yılına kadar 60 milyon ısı pompasına ulaşılması durumunda hava kirliliğine bağlı maliyetlerin yıllık 8,9 milyar avroya kadar düşebileceğini öngörüyor.
EHPA, ısı pompası dönüşümünün hızlanabilmesi için Avrupa Birliği ve üye devletlere elektrik fiyatlarını daha erişilebilir hale getirme, dönüşüm desteklerini artırma, kurulum uzmanlarının sayısını artırma ve elektrifikasyona dayalı ısıtma stratejilerini önceliklendirme çağrısında bulunuyor. 2027 itibarıyla binalardan kaynaklı emisyonlara fiyatlandırma getirmesi planlanan Emisyon Ticaret Sistemi 2’nin (ETS 2) bu dönüşümde önemli bir araç olacağı belirtiliyor.
EHPA Genel Direktörü Paul Kenny, yaptığı değerlendirmede, “Kirletici ısıtma sistemlerinin kullanımı, insanların en güvende olması gereken kapalı alanlarda dahi görünmez bir kirlilik yükü yaratıyor. Isı pompalarının yaygınlaşması yalnızca enerji verimliliği açısından değil, temiz hava hedefi için de gereklidir.” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, ısı pompalarının uzun vadede fosil yakıtlara bağımlılığı azaltabileceğini, ancak sistemlerin performansının uygulanacağı bölgenin iklimi, bina özellikleri ve elektrik üretim kaynaklarına göre değişiklik gösterebileceğini vurguluyor. Bu nedenle, ulusal ve yerel enerji stratejilerinde hava kalitesi hedefleriyle uyumlu planlamaların yapılması gerektiği ifade ediliyor.