Güneş enerjisi, küresel yenilenebilir büyümenin itici gücü olacak
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımladığı “Yenilenebilir 2025” raporu, dünyanın enerji dönüşümünde güneşin belirleyici rolünü bir kez daha ortaya koydu. Rapora göre, 2025-2030 döneminde dünya genelinde 4.600 GW’lık yeni yenilenebilir enerji kapasitesi devreye girecek. Bu miktar, 2019-2024 dönemindeki artışın iki katından fazlasına denk geliyor.
2024 yılı itibarıyla yıllık yenilenebilir enerji kurulumları yüzde 22 artışla 685 GW’a ulaşarak rekor kırdı. 2025’te ise bu rakamın 750 GW’a çıkması bekleniyor. Bu kapasitenin yüzde 80’ini güneş, yüzde 18’ini ise rüzgâr enerjisi oluşturacak. Sadece Çin’in, bu artışın 465 GW’ını karşılayacağı tahmin ediliyor.
Rapor, önümüzdeki beş yılda küresel yenilenebilir büyümenin yüzde 80’inin güneşten geleceğini öngörüyor. Düşen maliyetler, hızlanan izin süreçleri ve teknolojik gelişmeler, güneş yatırımlarını hızla artırıyor. Güneşi, rüzgâr ve hidroelektrik kaynakları takip ederken; jeotermal enerjide de Türkiye, ABD, Japonya, Endonezya ve Filipinler gibi ülkelerin katkısıyla rekor büyüme bekleniyor.
Buna rağmen, IEA’nın değerlendirmesine göre, bu büyüme hızı bile COP28’de belirlenen 2030’a kadar yenilenebilir kapasiteyi üç katına çıkarma hedefinin gerisinde kalıyor. 2022’ye göre 2,6 kat artış, küresel taahhütlerin altında bir seviyeye işaret ediyor.
Hindistan yükseliyor, Türkiye liderler arasında
ABD ve Çin’deki politika değişiklikleri, IEA’nın 2030’a yönelik kapasite tahminini yüzde 5 aşağı çekmesine neden oldu. ABD’de teşviklerin erken sonlanmasına ilişkin düzenlemeler nedeniyle büyüme öngörüsü yüzde 50 revize edilirken, Hindistan güçlü kapasite artışıyla Çin’in ardından dünyanın ikinci büyük yenilenebilir pazarı olma yolunda ilerliyor.
Avrupa’da ise farklı politika yaklaşımları ve piyasa mekanizmaları sayesinde yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030’a kadar yüzde 67 artarak 1.612 GW’a ulaşması bekleniyor. Bu artışın yüzde 75’i Almanya, İngiltere, İspanya, Türkiye, İtalya, Fransa, Polonya ve Hollanda tarafından sağlanacak. Söz konusu ülkelerde büyümenin en büyük itici gücü yine güneş enerjisi olacak.
IEA Başkanı Fatih Birol, raporun bulgularına ilişkin yaptığı açıklamada, “Gelecek yıllarda güneş enerjisi, küresel yenilenebilir kapasite artışının yüzde 80’ini karşılayacak. Ancak rüzgâr, hidroelektrik, biyoenerji ve jeotermal de bu büyümeye önemli katkılar sağlayacak.” ifadelerini kullandı.
Birol, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik sistemlerindeki payı arttıkça, politika yapıcıların tedarik zincirlerinin güvenliği ve şebeke entegrasyonu konularına özel önem göstermesi gerektiğini vurguladı.